شعر آیینی؛ حلقه وصل محبان اهل‌بیت(ع) / امیدواریم چند سال بعد بگوئیم ابنا در عرصه شعر آئینی بسیار کار کرده است
نشست «شعر آیینی؛ حلقه وصل محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام» با حضور سیدمحمدجواد شرافت و مرتضی حیدری آل کثیر از شاعران برجسته آئینی کشور در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت(ع) در شهر قم، برگزار شد.
به گزارش پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ـ نشست «شعر آیینی؛ حلقه وصل محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام» با حضور سیدمحمدجواد شرافت و مرتضی حیدری آل کثیر از شاعران برجسته آئینی کشور در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت(ع) در شهر قم، برگزار شد.
«مرتضی حیدری آل کثیر» دبیر سیزدهمین کنگره بین‌المللی شعر رضوی و از شعرای جوان آئینی کشور در این نشست اظهار داشت: از زنده‌ترین و از نظر کمیّت از شاخص‌ترین اشعار در عصر حاضر، شعر آئینی است و شاهد تولید آثاری هستیم که از نظر کیفیّت نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی ادامه داد: ما خوانش مرثیه‌ایی و حماسی از شعر عاشورایی داریم که هر دوی اینها لازم است و شعرا باید به این دو بپردازند. اساساً به خاطر اینکه مخاطبانِ شعر عاشورایی عامّه مردم هستند، شعرا برای به دست آوردن دل مردم، راه آسان را انتخاب کرده و خوانش رثائی را انتخاب می‌کنند. این کار باعث شده وجه حماسی شعر عاشورایی کم رنگ‌تر شود. این موضوع می‌تواند از موضوعات قابل بحث جلسه ما باشد، یعنی ما به دنبال حلقه وصل بین محبّان اهل بیت(ع) هستیم. ما برخوردی که با شاعران کشورهای دیگر داشتیم همیشه می گویند که شما به شجاعت، مردانگی و عدالت امام حسین(ع) و زیبایی‌های کربلا اشاره و آنها را برجسته کنید. این نکته قابل بررسی است.
این شاعر آئینی درباره لزوم رساندن پیام اهل بیت(ع) از طریق شعر به همه انسان‌ها گفت: ذوات مقدس اهل بیت(ع) برای نسل آدم و انسانیت آمده‌اند. برخی شیعیان و محبّان اهل بیت(ع) آن قدر درگیر محبّت و توسلات هستند که متوجه نیستند اروپا، برزیل، آمریکا و... هم سهمی از این نور باید داشته باشند، لذا در این عرصه باید کار جهادی کرد و کار اثرگذار انجام داد.
وی با بیان اینکه انسان تشنه عدالت واقعی است و زیباییِ عدالت در نورانیّت اهل بیت(ع) نهفته است، درباره تأثیر هنر دینی گفت: دریچه سینما و زبان هنر برای انتقال مفاهیم دینی و شیعی بسیار اثرگذار است. دشمنان و خصوصا شبکه های وابسته به وهابیت به دنبال این هستند که شیعیان را ضد اهل سنّت و حتی ضد پیامبر نشان دهند، اما با تولید و پخش فیلم یوسف پیامبر و فیلم های دینی دیگر، مخاطب می گوید وقتی که یک ایرانی می تواند چنین فیلم هنری بسازد، طبیعتاً نباید چیزی که رسانه ها می گویند، درست باشد. همین طور که سینما با هزینه هنگفت می تواند تاثیر سریع و مستقیم بگذارد، با شعرهم به راحتی می توان با مخاطبان صحبت کرد.
آل کثیر در ارائه پیشنهادی اظهار داشت: شعرای آئینی باید یک جا بنشینند، با هم گفتگو کنند، برای هم شعر بخوانند و این اشعار ترجمه شود؛ اگر اینگونه شود، منشور رنگارنگی ساطع می شود و تأثیری زیادی بر مخاطب می گذارد.
وی ادامه داد: رویدادهایی باید تعریف کرد و شاعران و هنرمندان متعهد ایرانی باید به کشورهای مختلف سفر کنند تا افراد نخبه با معارف اهل بیت آشنا شوند. متأسفانه سالهاست به خاطر به خاطر مشکلات، رویداد خاصی نداریم و موسسات مردم‌نهاد به صورت واقعی ورود نمی کنند تا این ارتباطات شکل بگیرد. این رویداد فرهنگی شاید به اسم اهل بیت(ع) نباشد، ولی می تواند به تحلیل رفتار و سیره اهل بیت(ع) بپردازد.
آل کثیر اظهار داشت: من در برخی سفرها از زبان یک مسیحی یا یک غیر شیعه، مدح امیرالمؤمنین و امام حسین علیهم السلام را با یک نگاه کاملاً متفاوت می شنوم و شعر و دیدگاه او می تواند برای ما کارساز باشد.
وی در بیان دغدغه ای گفت: متأسفانه امروزه بحث های حجاب، شعر آئینی و شعر انقلابی، سیاست زده شده اند، در حالی که در کشورهای عربی بزرگترین شعرای عرب "شعرای مقاومت" هستند، اما در ایران شاعر بزرگ شعر آئینی نمی گوید، شعر مقاومت هم که سیاسی است! تقصیر شاعر نیست، بلکه تقصیر فضای سیاسی و فرهنگی ماست که شاعران را کانالیزه می کند، در حالی که نباید این باشد، باید کاملاً این ساختار را کنار گذاشت و ساختار جدیدی تعریف کرد و لازم است فضا به شکلی باشد که شاعر روشنفکرِ ضدامپریالیسم و ضداستکبار، بتواند خود را در دایره شعر انقلاب ببیند.
وی همچنین ادامه داد: ما باید نیروی انسانی را در بخش ادبیات احیا کنیم، شعرای بزرگی داریم که به خاطر سیاست زدگی شعرهای ارزشی، خود را دور می بینند. ما به لبنان رفتیم، در کلیسا نشستیم و مقابل کاخ لبنان شعر خواندیم، شعرایی آمدند که بی حجاب بودند ولی در مدح امام خمینی شعر خواندند اما ما شعرای ایرانی حاضر در جلسه درباره امام خمینی شعر نداشتیم!
وی با بیان اینکه فضا برای شعرای آئینی مهیاست عنوان کرد: امروز با اینکه در فضای داخلی مشکل داریم، اما باید به اتحاد و قدرتی برسیم که انجمن های مردم‌نهاد تقویت شوند. ما باید به صورت خودجوش با افراد مختلف در کشورهای دیگر ارتباط برقرار کنیم، آن وقت می بینیم که قضیه بسیار فرق می کند. لذا باید به اتحاد داخلی برسیم، راهکاری بیندیشیم که با دیپلماسی عمومی و ارتباط با نهادهای مردم‌نهاد در کشورهای مختلف، شبکه سازی کرده و شبکه را وسعت دهیم. همچنین لازم است بین افراد و نهادهای مختلف، نقاط مشترک پیدا کنیم.
وی به شعر مقاومت اشاره کرد و گفت: از جلوه های مهم شعر آئینی "شعر مقاومت" است؛ یک مسیحی و ایزدی نیز می تواند طرفدار جبهه مقاومت باشد و ما می توانیم از این فرصت استفاده کنیم. از طرف دیگر امام حسین(ع) مورد علاقه بسیاری از ادیان است و می تواند نماد مقاومت باشد.
«سید محمدجواد شرافت» از شعرای جوان و خوش‌ذوق آئینی کشور نیز در این نشست گفت: ما در شعر ولایی با دو مدل تجلیلی و تحلیل می توانیم با مقام، نام و کلام اهل بیت علیه السلام مواجه شویم. می‌توان از ذوات مقدسه تجلیل کرد و در اشعار مقام و کلام اهل بیت را بزرگ داشت. ما در اشعار خود، با فهم ناقص و نادرستی که داریم هر مقدار هم تلاش کنیم، باز شأن اهل بیت علیهم السلام را پایین می آوریم. قطعاً تصوّر مقام اهل بیت علیهم السلام برای ما مقدور نیست. امّا پرداختن به تجلیل اهل بیت علیهم السلام خیلی خوب و درست است و این بخشی از شعر آئینی ماست.
اما در کنار تجلیل اگر از رفتار و گفتار انسانی و الهی اهل بیت(ع) تحلیل داشته باشیم، مسلمانان و حتی غیرمسلمانان شیفته خاندان وحی می شوند و دایره محبت اهل بیت(ع) وسیع می شود. شاعران مسیحی که شیفته سیدالشهدا و امیرالمؤمنین هستند، حلقه وصل شان با اهل بیت(ع) الگوهای رفتاری، اسوه بودن اهل بیت(ع) و رفتارهای انسانی این ذوات نورانی است. لذا اگر ما بتوانیم در کنار تجلیل، تحلیل رفتار اهل بیت(ع) را هم داشته باشیم که نمونه های خیلی خوبی هم در ادبیات ما وجود دارد، بهتر و بیشتر می توانیم اهل بیت(ع) را معرفی کنیم. بحث دیگر زبان است و زبان و ترجمه هم بحث های مفصلی دارد که باید درباره آن در نشست تخصصی گفت‌و‌گو کنیم.
شرافت اظهار داشت: وقتی که شعرا با یکدیگر همراه شوند، همدیگر را می فهمند و ارتباط برقرار می کنند و این از نکات ظریفی است که متاسفانه بسیاری از مسئولان فرهنگی ما به این نکته واقف نیستند.
وی درباره "نگاه انفسی" به شعر گفت: نگاه انفسی می گوید، شاعر شیعه دوازده امامیِ محبّ اهل بیت(ع)، چقدر از اهل بیت(ع) شناخت دارد؟ ما بجای اینکه اهل بیت(ع) را تعریف کنیم آنان را تحریف می کنیم. شعر ما به اسم عاشورا است ولی خیلی وقت ها یزیدی است!
وی در خصوص ارتباط موثر میان اهالی شعر آیینی و تعمیق روابط میان شعرای سایر کشورها و محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام گفت: انتشار خاطرات و دید و بازدیدهای شعرای آئینی و بیان تاریخ شفاهی ادبیات شعرای آئینی می‌تواند در این باره اثرگذار باشد و این محتوا می‌تواند برای اهلش قابل استفاده باشد. خبرگزاری ابنا که خود را وقف اهل بیت(ع) کرده است می‌تواند به صورت تخصصی در عرصه شعر آئینی ورود کند. امیدوارم این نشست، شروع خوبی باشد و با دوستان ما که با دغدغه، فکر و انگیزه وارد این عرصه می شوند ارتباط بگیرند. همچنین اگر خبرگزاری ابنا به زبانهای مختلف رویدادهای شاعران و آثار آنان را بازتاب دهد، بسیار می تواند مؤثر باشد. امیدوارم چند سال بعد بگوییم ابنا در عرصه شعر آئینی بسیار کار کرده است.
شرافت درباره ضعف فعالیت رسانه ای شاعران آئینی گفت: ما در انتشار فعالیت ها و آثار خود در رسانه ها و فضای مجازی ضعیف هستیم و لازم است شعرای آئینی آثار خود را از طریق رسانه های مختلف به دست مخاطبان برسانند.
در پایان این نشست که در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام برگزار شد، مرتضی حیدری آل کثیر و سیدمحمد جواد شرافت به شعرخوانی پرداختند.
منبع: خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا
نشست «شعر آیینی؛ حلقه وصل محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام» با حضور سیدمحمدجواد شرافت و مرتضی حیدری آل کثیر از شاعران برجسته آئینی کشور در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت(ع) در شهر قم، برگزار شد.
به گزارش پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ـ نشست «شعر آیینی؛ حلقه وصل محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام» با حضور سیدمحمدجواد شرافت و مرتضی حیدری آل کثیر از شاعران برجسته آئینی کشور در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت(ع) در شهر قم، برگزار شد.
«مرتضی حیدری آل کثیر» دبیر سیزدهمین کنگره بین‌المللی شعر رضوی و از شعرای جوان آئینی کشور در این نشست اظهار داشت: از زنده‌ترین و از نظر کمیّت از شاخص‌ترین اشعار در عصر حاضر، شعر آئینی است و شاهد تولید آثاری هستیم که از نظر کیفیّت نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی ادامه داد: ما خوانش مرثیه‌ایی و حماسی از شعر عاشورایی داریم که هر دوی اینها لازم است و شعرا باید به این دو بپردازند. اساساً به خاطر اینکه مخاطبانِ شعر عاشورایی عامّه مردم هستند، شعرا برای به دست آوردن دل مردم، راه آسان را انتخاب کرده و خوانش رثائی را انتخاب می‌کنند. این کار باعث شده وجه حماسی شعر عاشورایی کم رنگ‌تر شود. این موضوع می‌تواند از موضوعات قابل بحث جلسه ما باشد، یعنی ما به دنبال حلقه وصل بین محبّان اهل بیت(ع) هستیم. ما برخوردی که با شاعران کشورهای دیگر داشتیم همیشه می گویند که شما به شجاعت، مردانگی و عدالت امام حسین(ع) و زیبایی‌های کربلا اشاره و آنها را برجسته کنید. این نکته قابل بررسی است.
این شاعر آئینی درباره لزوم رساندن پیام اهل بیت(ع) از طریق شعر به همه انسان‌ها گفت: ذوات مقدس اهل بیت(ع) برای نسل آدم و انسانیت آمده‌اند. برخی شیعیان و محبّان اهل بیت(ع) آن قدر درگیر محبّت و توسلات هستند که متوجه نیستند اروپا، برزیل، آمریکا و... هم سهمی از این نور باید داشته باشند، لذا در این عرصه باید کار جهادی کرد و کار اثرگذار انجام داد.
وی با بیان اینکه انسان تشنه عدالت واقعی است و زیباییِ عدالت در نورانیّت اهل بیت(ع) نهفته است، درباره تأثیر هنر دینی گفت: دریچه سینما و زبان هنر برای انتقال مفاهیم دینی و شیعی بسیار اثرگذار است. دشمنان و خصوصا شبکه های وابسته به وهابیت به دنبال این هستند که شیعیان را ضد اهل سنّت و حتی ضد پیامبر نشان دهند، اما با تولید و پخش فیلم یوسف پیامبر و فیلم های دینی دیگر، مخاطب می گوید وقتی که یک ایرانی می تواند چنین فیلم هنری بسازد، طبیعتاً نباید چیزی که رسانه ها می گویند، درست باشد. همین طور که سینما با هزینه هنگفت می تواند تاثیر سریع و مستقیم بگذارد، با شعرهم به راحتی می توان با مخاطبان صحبت کرد.
آل کثیر در ارائه پیشنهادی اظهار داشت: شعرای آئینی باید یک جا بنشینند، با هم گفتگو کنند، برای هم شعر بخوانند و این اشعار ترجمه شود؛ اگر اینگونه شود، منشور رنگارنگی ساطع می شود و تأثیری زیادی بر مخاطب می گذارد.
وی ادامه داد: رویدادهایی باید تعریف کرد و شاعران و هنرمندان متعهد ایرانی باید به کشورهای مختلف سفر کنند تا افراد نخبه با معارف اهل بیت آشنا شوند. متأسفانه سالهاست به خاطر به خاطر مشکلات، رویداد خاصی نداریم و موسسات مردم‌نهاد به صورت واقعی ورود نمی کنند تا این ارتباطات شکل بگیرد. این رویداد فرهنگی شاید به اسم اهل بیت(ع) نباشد، ولی می تواند به تحلیل رفتار و سیره اهل بیت(ع) بپردازد.
آل کثیر اظهار داشت: من در برخی سفرها از زبان یک مسیحی یا یک غیر شیعه، مدح امیرالمؤمنین و امام حسین علیهم السلام را با یک نگاه کاملاً متفاوت می شنوم و شعر و دیدگاه او می تواند برای ما کارساز باشد.
وی در بیان دغدغه ای گفت: متأسفانه امروزه بحث های حجاب، شعر آئینی و شعر انقلابی، سیاست زده شده اند، در حالی که در کشورهای عربی بزرگترین شعرای عرب "شعرای مقاومت" هستند، اما در ایران شاعر بزرگ شعر آئینی نمی گوید، شعر مقاومت هم که سیاسی است! تقصیر شاعر نیست، بلکه تقصیر فضای سیاسی و فرهنگی ماست که شاعران را کانالیزه می کند، در حالی که نباید این باشد، باید کاملاً این ساختار را کنار گذاشت و ساختار جدیدی تعریف کرد و لازم است فضا به شکلی باشد که شاعر روشنفکرِ ضدامپریالیسم و ضداستکبار، بتواند خود را در دایره شعر انقلاب ببیند.
وی همچنین ادامه داد: ما باید نیروی انسانی را در بخش ادبیات احیا کنیم، شعرای بزرگی داریم که به خاطر سیاست زدگی شعرهای ارزشی، خود را دور می بینند. ما به لبنان رفتیم، در کلیسا نشستیم و مقابل کاخ لبنان شعر خواندیم، شعرایی آمدند که بی حجاب بودند ولی در مدح امام خمینی شعر خواندند اما ما شعرای ایرانی حاضر در جلسه درباره امام خمینی شعر نداشتیم!
وی با بیان اینکه فضا برای شعرای آئینی مهیاست عنوان کرد: امروز با اینکه در فضای داخلی مشکل داریم، اما باید به اتحاد و قدرتی برسیم که انجمن های مردم‌نهاد تقویت شوند. ما باید به صورت خودجوش با افراد مختلف در کشورهای دیگر ارتباط برقرار کنیم، آن وقت می بینیم که قضیه بسیار فرق می کند. لذا باید به اتحاد داخلی برسیم، راهکاری بیندیشیم که با دیپلماسی عمومی و ارتباط با نهادهای مردم‌نهاد در کشورهای مختلف، شبکه سازی کرده و شبکه را وسعت دهیم. همچنین لازم است بین افراد و نهادهای مختلف، نقاط مشترک پیدا کنیم.
وی به شعر مقاومت اشاره کرد و گفت: از جلوه های مهم شعر آئینی "شعر مقاومت" است؛ یک مسیحی و ایزدی نیز می تواند طرفدار جبهه مقاومت باشد و ما می توانیم از این فرصت استفاده کنیم. از طرف دیگر امام حسین(ع) مورد علاقه بسیاری از ادیان است و می تواند نماد مقاومت باشد.
«سید محمدجواد شرافت» از شعرای جوان و خوش‌ذوق آئینی کشور نیز در این نشست گفت: ما در شعر ولایی با دو مدل تجلیلی و تحلیل می توانیم با مقام، نام و کلام اهل بیت علیه السلام مواجه شویم. می‌توان از ذوات مقدسه تجلیل کرد و در اشعار مقام و کلام اهل بیت را بزرگ داشت. ما در اشعار خود، با فهم ناقص و نادرستی که داریم هر مقدار هم تلاش کنیم، باز شأن اهل بیت علیهم السلام را پایین می آوریم. قطعاً تصوّر مقام اهل بیت علیهم السلام برای ما مقدور نیست. امّا پرداختن به تجلیل اهل بیت علیهم السلام خیلی خوب و درست است و این بخشی از شعر آئینی ماست.
اما در کنار تجلیل اگر از رفتار و گفتار انسانی و الهی اهل بیت(ع) تحلیل داشته باشیم، مسلمانان و حتی غیرمسلمانان شیفته خاندان وحی می شوند و دایره محبت اهل بیت(ع) وسیع می شود. شاعران مسیحی که شیفته سیدالشهدا و امیرالمؤمنین هستند، حلقه وصل شان با اهل بیت(ع) الگوهای رفتاری، اسوه بودن اهل بیت(ع) و رفتارهای انسانی این ذوات نورانی است. لذا اگر ما بتوانیم در کنار تجلیل، تحلیل رفتار اهل بیت(ع) را هم داشته باشیم که نمونه های خیلی خوبی هم در ادبیات ما وجود دارد، بهتر و بیشتر می توانیم اهل بیت(ع) را معرفی کنیم. بحث دیگر زبان است و زبان و ترجمه هم بحث های مفصلی دارد که باید درباره آن در نشست تخصصی گفت‌و‌گو کنیم.
شرافت اظهار داشت: وقتی که شعرا با یکدیگر همراه شوند، همدیگر را می فهمند و ارتباط برقرار می کنند و این از نکات ظریفی است که متاسفانه بسیاری از مسئولان فرهنگی ما به این نکته واقف نیستند.
وی درباره "نگاه انفسی" به شعر گفت: نگاه انفسی می گوید، شاعر شیعه دوازده امامیِ محبّ اهل بیت(ع)، چقدر از اهل بیت(ع) شناخت دارد؟ ما بجای اینکه اهل بیت(ع) را تعریف کنیم آنان را تحریف می کنیم. شعر ما به اسم عاشورا است ولی خیلی وقت ها یزیدی است!
وی در خصوص ارتباط موثر میان اهالی شعر آیینی و تعمیق روابط میان شعرای سایر کشورها و محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام گفت: انتشار خاطرات و دید و بازدیدهای شعرای آئینی و بیان تاریخ شفاهی ادبیات شعرای آئینی می‌تواند در این باره اثرگذار باشد و این محتوا می‌تواند برای اهلش قابل استفاده باشد. خبرگزاری ابنا که خود را وقف اهل بیت(ع) کرده است می‌تواند به صورت تخصصی در عرصه شعر آئینی ورود کند. امیدوارم این نشست، شروع خوبی باشد و با دوستان ما که با دغدغه، فکر و انگیزه وارد این عرصه می شوند ارتباط بگیرند. همچنین اگر خبرگزاری ابنا به زبانهای مختلف رویدادهای شاعران و آثار آنان را بازتاب دهد، بسیار می تواند مؤثر باشد. امیدوارم چند سال بعد بگوییم ابنا در عرصه شعر آئینی بسیار کار کرده است.
شرافت درباره ضعف فعالیت رسانه ای شاعران آئینی گفت: ما در انتشار فعالیت ها و آثار خود در رسانه ها و فضای مجازی ضعیف هستیم و لازم است شعرای آئینی آثار خود را از طریق رسانه های مختلف به دست مخاطبان برسانند.
در پایان این نشست که در سالن جلسات مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام برگزار شد، مرتضی حیدری آل کثیر و سیدمحمد جواد شرافت به شعرخوانی پرداختند.
منبع: خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا