سخنرانی عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در اجلاس سراسری سازمان بسیج اساتید کشور
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار داشت: اساتید بسیجی باید امید را در جامعه و دانشگاه تزریق کنند، برخی حرف های و لو راست را اگر به صلاح و اصلاح منجر نشود، نباید گفت.
اجلاس سراسری سازمان بسیج اساتید کشور با حضور ریاست سازمان، معاونان و مسئولان استانی بسیج اساتید، در تهران برگزار شد.
در این اجلاس که اولین گردهمایی رسمی و هم اندیشی مسئولان کانون های استانی بسیج اساتید کشور در دوران ریاست جدید سازمان بسیج اساتید است، رویکردهای جدید و تحول خواهانه سازمان بسیج اساتید کشور در راستای ارتقاء و تعالی دستاوردهای این سازمان و پیشبرد اهداف عالیه انقلاب اسلامی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
آیت الله «سید احمد خاتمی»، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) به عنوان میهمان ویژه این اجلاس، به ایراد سخنان راهبردی پیرامون ظرفیت ها و کارکردهای سازمان بسیج اساتید کشور پرداخت که مشروح سخنان ایشان در پی می آید:
دهه اول انقلاب، دهه مقابله سخت افزاری با انقلاب بود. در این دهه 6 کودتا خنثی شد؛ یعنی دقیقاً مقابله سخت افزاری با انقلاب اسلامی. کودتاهایی که برخی تا مراحل پایانی نیز پیش رفته بودند؛ مثلاً در کودتای نوژه، حتی رئیس جمهور، نخست وزیر، وزرا و... را هم تعیین کرده بودند. بعد از آن نیز جنگ تحمیلی هشت ساله را شاهد بودیم. تحقیقاً استکبار جهانی به این نقطه رسید که مقابله سخت افزاری با انقلاب اسلامی جواب نمی دهد و وارد جنگ نرم افزاری شدند. برای اولین بار در سال 1370 از زبان رهبر فرزانه انقلاب، این مقابله نرم افزاری را شنیدیم. بعد از آن به شبیخون فرهنگی و سپس ناتوی فرهنگی اشاره شد. این چشم تیزبین امام امّت به خوبی جبهه جنگ نوین را دید و تشخیص داد. امروز در روزهای سخت جنگ نرم هستیم. فقط قصه حجاب و پوشش نیست؛ مسئله بسیار عمیق است. اساتید دانشگاهی بیش از سایرین از این مسئله آگاه هستند. دشمنان نسلی را می خواهند پرورش دهند که از خدا بیگانه باشد و با هر چیز دیگری، آشنا. قطعاً سرداران مبارزه در این جنگ نرم؛ اساتید دانشگاهی هستند. نقش استاد در این جنگ، نقشی اساسی و حیاتی است. بسیج اساتید در یک کلمه، متضمن سرداری مبارزه با تهاجم فرهنگی است.
ده نکته مهم در این مبحث وجود دارد:
ضرورت نگاه غیرنهادی به بسیج اساتید
نگاه ما به بسیج اساتید نباید صرفاً نگاه به یک نهاد باشد. اگر چنین باشد، از عهده وظایف عمیق بسیج برنمی آییم. سپاه با آن عظمتش، تدارک کننده یک طرز فکر به اسم بسیج است. به عبارتی، ممکن است کسی عضو سپاه باشد ولی تفکر بسیجی نداشته باشد؛ و بالعکس. انتظار از بسیج اساتید این است که به فکر و اندیشه نگاه کند و تلاشش جذب فکری افراد باشد. چه بسا قیافه و ظاهر اصلاً بسیجی نیست، اما اندیشه، ذوب در بسیج و ارزش هاست؛ نمونه های زیادی از مدافعان حرم و شهدای مدافع، چنین بوده اند. این یعنی، نگاه به تفکر. آیه 70 سوره نساء که می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَميعاً»، اساساً آیه بسیج است. یعنی مؤمنان آماده باشید! این آمادگی بیش از آنکه نظامی باشد، فرهنگی است. کاری که پیامبر(ص) کردند ابتدا در حوزه فرهنگی بود که در طول 13 سال در مکه انجام شد؛ و خروجی آن در مدینه 80 جنگ بود. این یعنی اهمیت آمادگی فرهنگی. پس بسیج یک اندیشه و فکر است نه صرفاً یک نهاد.
چیستی تحول، تحکّم و اقناع در تعامل با استادان
تحول در حوزه اساتید یک خدمت کلیدی است. یعنی بیش از آنکه سراغ دانشجو برویم، باید توجه کنیم که جایگاه استادان اهمیت بیشتری دارد. هوای آنها را باید داشت. باید حقایق را دید؛ تحکّم به استاد با فکر و اندیشه سازگاری ندارد. آنچه امروز جواب می دهد، اقناع است. از منابر و سخنرانی های عمومی، فقط زمینه سازی برمی آید. کار واقعی، مأنوس شدن با اساتید است که آن هم از خود اعضای بسیج اساتید برمی آید. باید اساتید دارای ابهام و حتی مغرض را هم شناسایی کرد و به سراغ آنها رفت و با زبان دل و قول لیّن و رفاقت، به گفتگو با آنها نشست. این را پیامبر گرامی اسلام بارها و به بیان های مختلف تأکید کرده اند.
ضرر کم طاقت ها در تعامل با دانشجویان
تحول در حوزه دانشجویان در گام بعد بسیار مهم است. اداره یک کشور در همه دوره ها به عهده دانشگاهیان بوده است. هم در دوره طاغوت و هم بعد از انقلاب. البته بعد از انقلاب اسلامی، عنصر حوزه های علمیه هم به عرصه تصمیم گیری و اداره کشور وارد شد. تحول در دانشگاه، از اساتید ساخته است. نه فقط اساتید معارف، بلکه کل اساتید؛ حتی استادی که درحال آموزش دیگر دروس به ظاهر بی ارتباط با دین است. چراکه گاهی تأثیرات غیرمستقیم، از ده ها صحبت مستقیم بسیار بیشتر است. قبل از انقلاب، دینداری قاچاق بود! نماز خواندن نماد مبارزه و جهاد بود. متأسفانه در بعضی موارد داریم به دوران قبل از انقلاب برمی گردیم. این فقط یک مسئله آخوندی نیست. مسئله دین، مسئله فراگیر است. باید جوانان و دانشجویان مؤمن تشویق شوند تا دین در دانشگاه تکریم شود؛ البته هوشمندانه و صحیح. باید دینداری به یک قاعده عقلانی و پذیرفتنی در دانشگاه ها تبدیل شود. شبهه زدایی در فضای دانشجویی خیلی مهم است. شبهه زدایی اعتقادی، سیاسی، دینی و... البته بسیج اساتید باید مراقب باشد تا افراد بی حوصله و کم صبر که در رفع شبهه قدرت شنیدن حرف های مخالف را ندارند، وارد این حوزه نشوند. فحش خوردن در این فضاها زیاد است؛ باید حوصله و تحمل و صبر داشت. بسیج اساتید باید شبهات را مستمراً رصد کند و پاسخ های متقن داشته باشد.
نسبت پایداری دینی استاد و اثرگذاری
استادان مؤمن، به عنوان استاد هرجا می روند، محترم هستند. در مسجد، در محل، در فامیل و... لذا در همه عرصه ها باید تأثیرگذار و دقیق رفتار کنند. اگر استاد پای ارزش های دینی باشد، ارزش ها تکریم می شود، اگر هم نه؛ که بالعکس.
تزریق امید به جامعه
استاد بسیجی در حرف زدن باید بیشتر مراقب باشد. اساتید بسیجی باید امید را در جامعه و دانشگاه تزریق کنند، برخی حرف های و لو راست را، اگر به صلاح و اصلاح منجر نشود نباید گفت. قبح یک گناه را نباید ریخت.
احاطه به اطلاعات و اخبار
علم به زمان برای استادِ خواهان اثرگذاری در کشور از مسائل اساسی است. باید اساتید از مسائل مهم مطلع باشند اعم از مسائل سیاسی و غیره. امام صادق(ع) می فرمایند: آن کس که عالم به زمانش باشد کلاه سرش نخواهد رفت. پس اساتید باید مطلع باشند.
جذابیت انصاف و غیرجناحی بودن
برخورد منصفانه برای همه جذاب است. مقابل برخورد منصفانه، برخورد جناحی است. از اساتید بسیجی نیز انتظار برخورد منصفانه می رود. استاد باید نقدپذیر باشد؛ منتسب به هر جریانی که می خواهد باشد. اگر منش نقد منصفانه و نقدپذیری را پی بگیریم، به فضل الهی پیروز خواهیم شد.
خطر تقلیل بسیج اساتید به سیاست
بسیج را صرفاً در حوزه سیاسی خلاصه نکنید؛ اگر چنین شد عمق جریان عمومی بسیج اساتید را تقلیل دادیم. مسائلی از جنس فکر و اندیشه و توجه به مسائل و مشکلات اساسی جامعه، کشور و دولت نظیر تأسیس اندیشکده های تخصصی که رییس بسیج اساتید گفتند، بسیج را زنده و برای جامعه هم اثرگذار می کند. محدود کردن بسیج صرفاً در مسائل سیاسی، یعنی خشکاندن بسیج.
ضرورت تجهیز به تفاسیر قرآن و نهج البلاغه
استاد بسیجی باید عمیق ترین و نخبه ترین باشد. باید به طور مداوم مطالعه کند و به عمق خود بیفزاید. به نظر من یک دوره کامل تفسیرخوانی قرآن بر ذمّه همه اساتید بسیجی است. تقاضا دارم که بر عمق معرفت دینی خود بیفزایید. از متون عمیق معرفت دینی یعنی تفسیر قرآن کریم و تفسیر نهج البلاغه غفلت نشود. افزایش عمق معرفت های بصیرتی، بسیار مهم است.
اتّخاذ موضع صحیح
آنچه از استاد انتظار می رود موضع درست و صحیح است. در شرایط کنونی، بنا به قضاوت عقل و ارزیابی متخصصین هیچ موضع درستی جز موضع ولایت نیست. موضع حق امروز، موضع ولی فقیه زمان است. اساتید بسیجی نیز باید بر این مدار حرکت کنند.
اجلاس سراسری سازمان بسیج اساتید کشور با حضور ریاست سازمان، معاونان و مسئولان استانی بسیج اساتید، در تهران برگزار شد.
در این اجلاس که اولین گردهمایی رسمی و هم اندیشی مسئولان کانون های استانی بسیج اساتید کشور در دوران ریاست جدید سازمان بسیج اساتید است، رویکردهای جدید و تحول خواهانه سازمان بسیج اساتید کشور در راستای ارتقاء و تعالی دستاوردهای این سازمان و پیشبرد اهداف عالیه انقلاب اسلامی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
آیت الله «سید احمد خاتمی»، عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) به عنوان میهمان ویژه این اجلاس، به ایراد سخنان راهبردی پیرامون ظرفیت ها و کارکردهای سازمان بسیج اساتید کشور پرداخت که مشروح سخنان ایشان در پی می آید:
دهه اول انقلاب، دهه مقابله سخت افزاری با انقلاب بود. در این دهه 6 کودتا خنثی شد؛ یعنی دقیقاً مقابله سخت افزاری با انقلاب اسلامی. کودتاهایی که برخی تا مراحل پایانی نیز پیش رفته بودند؛ مثلاً در کودتای نوژه، حتی رئیس جمهور، نخست وزیر، وزرا و... را هم تعیین کرده بودند. بعد از آن نیز جنگ تحمیلی هشت ساله را شاهد بودیم. تحقیقاً استکبار جهانی به این نقطه رسید که مقابله سخت افزاری با انقلاب اسلامی جواب نمی دهد و وارد جنگ نرم افزاری شدند. برای اولین بار در سال 1370 از زبان رهبر فرزانه انقلاب، این مقابله نرم افزاری را شنیدیم. بعد از آن به شبیخون فرهنگی و سپس ناتوی فرهنگی اشاره شد. این چشم تیزبین امام امّت به خوبی جبهه جنگ نوین را دید و تشخیص داد. امروز در روزهای سخت جنگ نرم هستیم. فقط قصه حجاب و پوشش نیست؛ مسئله بسیار عمیق است. اساتید دانشگاهی بیش از سایرین از این مسئله آگاه هستند. دشمنان نسلی را می خواهند پرورش دهند که از خدا بیگانه باشد و با هر چیز دیگری، آشنا. قطعاً سرداران مبارزه در این جنگ نرم؛ اساتید دانشگاهی هستند. نقش استاد در این جنگ، نقشی اساسی و حیاتی است. بسیج اساتید در یک کلمه، متضمن سرداری مبارزه با تهاجم فرهنگی است.
ده نکته مهم در این مبحث وجود دارد:
ضرورت نگاه غیرنهادی به بسیج اساتید
نگاه ما به بسیج اساتید نباید صرفاً نگاه به یک نهاد باشد. اگر چنین باشد، از عهده وظایف عمیق بسیج برنمی آییم. سپاه با آن عظمتش، تدارک کننده یک طرز فکر به اسم بسیج است. به عبارتی، ممکن است کسی عضو سپاه باشد ولی تفکر بسیجی نداشته باشد؛ و بالعکس. انتظار از بسیج اساتید این است که به فکر و اندیشه نگاه کند و تلاشش جذب فکری افراد باشد. چه بسا قیافه و ظاهر اصلاً بسیجی نیست، اما اندیشه، ذوب در بسیج و ارزش هاست؛ نمونه های زیادی از مدافعان حرم و شهدای مدافع، چنین بوده اند. این یعنی، نگاه به تفکر. آیه 70 سوره نساء که می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَميعاً»، اساساً آیه بسیج است. یعنی مؤمنان آماده باشید! این آمادگی بیش از آنکه نظامی باشد، فرهنگی است. کاری که پیامبر(ص) کردند ابتدا در حوزه فرهنگی بود که در طول 13 سال در مکه انجام شد؛ و خروجی آن در مدینه 80 جنگ بود. این یعنی اهمیت آمادگی فرهنگی. پس بسیج یک اندیشه و فکر است نه صرفاً یک نهاد.
چیستی تحول، تحکّم و اقناع در تعامل با استادان
تحول در حوزه اساتید یک خدمت کلیدی است. یعنی بیش از آنکه سراغ دانشجو برویم، باید توجه کنیم که جایگاه استادان اهمیت بیشتری دارد. هوای آنها را باید داشت. باید حقایق را دید؛ تحکّم به استاد با فکر و اندیشه سازگاری ندارد. آنچه امروز جواب می دهد، اقناع است. از منابر و سخنرانی های عمومی، فقط زمینه سازی برمی آید. کار واقعی، مأنوس شدن با اساتید است که آن هم از خود اعضای بسیج اساتید برمی آید. باید اساتید دارای ابهام و حتی مغرض را هم شناسایی کرد و به سراغ آنها رفت و با زبان دل و قول لیّن و رفاقت، به گفتگو با آنها نشست. این را پیامبر گرامی اسلام بارها و به بیان های مختلف تأکید کرده اند.
ضرر کم طاقت ها در تعامل با دانشجویان
تحول در حوزه دانشجویان در گام بعد بسیار مهم است. اداره یک کشور در همه دوره ها به عهده دانشگاهیان بوده است. هم در دوره طاغوت و هم بعد از انقلاب. البته بعد از انقلاب اسلامی، عنصر حوزه های علمیه هم به عرصه تصمیم گیری و اداره کشور وارد شد. تحول در دانشگاه، از اساتید ساخته است. نه فقط اساتید معارف، بلکه کل اساتید؛ حتی استادی که درحال آموزش دیگر دروس به ظاهر بی ارتباط با دین است. چراکه گاهی تأثیرات غیرمستقیم، از ده ها صحبت مستقیم بسیار بیشتر است. قبل از انقلاب، دینداری قاچاق بود! نماز خواندن نماد مبارزه و جهاد بود. متأسفانه در بعضی موارد داریم به دوران قبل از انقلاب برمی گردیم. این فقط یک مسئله آخوندی نیست. مسئله دین، مسئله فراگیر است. باید جوانان و دانشجویان مؤمن تشویق شوند تا دین در دانشگاه تکریم شود؛ البته هوشمندانه و صحیح. باید دینداری به یک قاعده عقلانی و پذیرفتنی در دانشگاه ها تبدیل شود. شبهه زدایی در فضای دانشجویی خیلی مهم است. شبهه زدایی اعتقادی، سیاسی، دینی و... البته بسیج اساتید باید مراقب باشد تا افراد بی حوصله و کم صبر که در رفع شبهه قدرت شنیدن حرف های مخالف را ندارند، وارد این حوزه نشوند. فحش خوردن در این فضاها زیاد است؛ باید حوصله و تحمل و صبر داشت. بسیج اساتید باید شبهات را مستمراً رصد کند و پاسخ های متقن داشته باشد.
نسبت پایداری دینی استاد و اثرگذاری
استادان مؤمن، به عنوان استاد هرجا می روند، محترم هستند. در مسجد، در محل، در فامیل و... لذا در همه عرصه ها باید تأثیرگذار و دقیق رفتار کنند. اگر استاد پای ارزش های دینی باشد، ارزش ها تکریم می شود، اگر هم نه؛ که بالعکس.
تزریق امید به جامعه
استاد بسیجی در حرف زدن باید بیشتر مراقب باشد. اساتید بسیجی باید امید را در جامعه و دانشگاه تزریق کنند، برخی حرف های و لو راست را، اگر به صلاح و اصلاح منجر نشود نباید گفت. قبح یک گناه را نباید ریخت.
احاطه به اطلاعات و اخبار
علم به زمان برای استادِ خواهان اثرگذاری در کشور از مسائل اساسی است. باید اساتید از مسائل مهم مطلع باشند اعم از مسائل سیاسی و غیره. امام صادق(ع) می فرمایند: آن کس که عالم به زمانش باشد کلاه سرش نخواهد رفت. پس اساتید باید مطلع باشند.
جذابیت انصاف و غیرجناحی بودن
برخورد منصفانه برای همه جذاب است. مقابل برخورد منصفانه، برخورد جناحی است. از اساتید بسیجی نیز انتظار برخورد منصفانه می رود. استاد باید نقدپذیر باشد؛ منتسب به هر جریانی که می خواهد باشد. اگر منش نقد منصفانه و نقدپذیری را پی بگیریم، به فضل الهی پیروز خواهیم شد.
خطر تقلیل بسیج اساتید به سیاست
بسیج را صرفاً در حوزه سیاسی خلاصه نکنید؛ اگر چنین شد عمق جریان عمومی بسیج اساتید را تقلیل دادیم. مسائلی از جنس فکر و اندیشه و توجه به مسائل و مشکلات اساسی جامعه، کشور و دولت نظیر تأسیس اندیشکده های تخصصی که رییس بسیج اساتید گفتند، بسیج را زنده و برای جامعه هم اثرگذار می کند. محدود کردن بسیج صرفاً در مسائل سیاسی، یعنی خشکاندن بسیج.
ضرورت تجهیز به تفاسیر قرآن و نهج البلاغه
استاد بسیجی باید عمیق ترین و نخبه ترین باشد. باید به طور مداوم مطالعه کند و به عمق خود بیفزاید. به نظر من یک دوره کامل تفسیرخوانی قرآن بر ذمّه همه اساتید بسیجی است. تقاضا دارم که بر عمق معرفت دینی خود بیفزایید. از متون عمیق معرفت دینی یعنی تفسیر قرآن کریم و تفسیر نهج البلاغه غفلت نشود. افزایش عمق معرفت های بصیرتی، بسیار مهم است.
اتّخاذ موضع صحیح
آنچه از استاد انتظار می رود موضع درست و صحیح است. در شرایط کنونی، بنا به قضاوت عقل و ارزیابی متخصصین هیچ موضع درستی جز موضع ولایت نیست. موضع حق امروز، موضع ولی فقیه زمان است. اساتید بسیجی نیز باید بر این مدار حرکت کنند.